Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuklarda Kelime Öğreniminde Teknoloji Destekli Müdahalenin Kullanımı: Sistematik Bir İnceleme
Urrea AL, Fernández-Torres V, Rodriguez-Ortiz IR, Saldaña D. The use of technology-assisted intervention in vocabulary learning for children with autism spectrum disorder: a systematic review. Front Psychol. 2024 May 15;15:1370965.
https://doi.org/10.3389/fpsyg.2024.1370965
Giriş: Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda kelime dağarcığı gelişiminde gecikmeler görülebilir. Teknoloji tabanlı müdahaleler farklı kelime dağarcığı becerilerinin öğretimini kolaylaştırabilir; ancak teknolojinin bir katma değer oluşturup oluşturmadığı henüz net değildir.
Yöntemler: PROSPERO’da önceden kayıtlı olan mevcut inceleme, otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar için kelime öğreniminde teknoloji tabanlı müdahalelerin etkinliğini değerlendirir. 2006-2022 döneminde yayınlanan makaleleri beş veritabanından seçtik.
Sonuçlar: Sonuçlar, 0-16 yaş aralığındaki ve kelime bilgisi öğrenmek için teknolojik cihazlar kullanan katılımcılarda, konu tasarımı dahilinde bir, dokuz tek vaka çalışması ve bir randomize kontrollü tasarım olmak üzere iki grup çalışması tanımladı. Genel olarak, 13 çalışmadan beşi teknoloji destekli müdahalenin kullanılmasının olumlu sonuçlarını gösterdi, altısı karışık sonuçlar, biri olumsuz sonuç ve biri de teknoloji destekli müdahalede hiçbir fark olmadığını açıkladı. Çalışmalar, teknolojinin etkinliği ve teknoloji ile teknolojisiz arasındaki karşılaştırma kategorilerine ayrılmıştır.
Tartışma: Özetle, tabletler ve bilgisayarlar gibi teknolojiler, belirli otizmli çocuklarda kelime dağarcığı becerilerini geliştirmek için yararlı araçlar olabilir. Ancak, incelediğimiz çalışmalarda bulunan çeşitli etki dereceleri, kişiselleştirilmiş değerlendirmelerin, önceki deneyimlerin kabul edilmesinin ve kullanım bağlamının farkındalığının esas olduğunu göstermektedir. Teknolojik olmayan yaklaşımlarla karşıtlık, teknoloji tabanlı müdahalelerin en fazla avantajı sağlayabileceği kesin koşulları belirlemek için daha ayrıntılı çalışmalara olan ihtiyacı vurgulamaktadır.
Önemli Not (Prof. Dr. Ş. Torun)
Teknoloji destekli müdahaleler giderek dikkate değer bir potansiyel göstermektedir. Ancak; uzun vadeli olumlu-olumsuz etkileri, optimum uygulama prosedürleri ve kazanımların gerçek hayata yansımaları gibi önemli konular belirsizliğini korumakta,araştırmalar hala devam etmektedir. Bu nedenle, yeni çıkan her uygulamaya büyük beklentiler oluşturarak saldırmak yerine; temkinli davranmak gerekmektedir. Halihazırda, teknoloji destekli araçlardan yararlanmak için maliyet-fayda dengesini gözetmek, bumüdahaleleri -tek başına veya temel müdahale aracı olarak değil- ana akım özel eğitim ve terapi yaklaşımlarını destekleyici bir öge olarak değerlendirmek gerektiğini vurgulamak isterim.